Birçok cilt hastalığına karşı kesin tedavi yöntemi olduğunu kesinlikle söylemesek de, sağlıklı ve besleyici gıdalarla cildinize çok büyük bir koruma sağlarsınız.

ANTİOKSİDANLAR

Vücudun doğal savunma mekanizmasının parçasıdırlar. Serbest radikallere yapışıp onları etkisiz hale getirerek cildi korurlar.

Bitki çayları (yeşil çay, siyah çay, biberiye vb), sağlık ve güzellik için çok iyi bir antioksidan görevi görür.

Cilt üzerine sürülerek uygulanan C vitamini, cildi 2-3 gün boyunca serbest radikallere karşı korur. Yıkanarak çıkmadığı için yararı çok uzun dönem sürer.

Gıdalarımızın içindeki en önemli antioksidan maddeler

* A vitamini (havuç, domates)

* B vitamini (buğday, bulgur)

* C vitamini (çilek, limon)

* D vitamini (yumurta, yoğurt)

* E vitamini (fındık, ceviz, badem)

* Polifenol (üzüm çekirdeği)

* Kateşin (yeşilçay)

* Likopen (domates)

Meyve ve sebzelerin rengi ne kadar canlı ve parlaksa (kızılcık, böğürtlen, çilek, domates vb) bağışıklık sistemini güçlendirme ve antioksidan etkileri o kadar fazladır.

Antioksidanlar, cilt dokularındaki vitamini stabilize ederler. Hastalıklara ve erken yaşlanmaya karşı korur, serbest radikalleri avlar ve cildi pürüzsüz hale getirip, sıkılaştırırlar.

Fitobesin beslenmeniz ne kadar çeşitli olursa, o kadar yarar sağlar.

Parlak meyve ve sebzelerde bulanan fitokimyasallar, vücudu dejenerasyona karşı koruyan doğal antioksidanlardır. (Ancak buradaki parlaklık, tamamen doğal ve organik olarak yetiştirilmiş meyve ve sebzelerdeki parlaklıktır. Kimyasal işlem görmüş, hepsi aynı boyda ve

şekildeki parlak görünümlü meyve ve sebzeler için geçerli değildir!)

ALFA HİDROKSİ ASİTLER (AHA’lar)

Meyve asitleri olarak bilinirler. Ciltte eksfoliasyon işlemini hızlandırır. Eksfoliasyon, cilt yüzeyindeki ölü hücrelerin dökülmesi işlemidir. Cilt bu sayede daha fazla canlanır. Ölü hücreler cilt yüzeyinde kalırsa ciltte tıkanıklık oluşturabilirler.

Meyve asitlerinin konsantre formu önem taşır, dikkat etmek gerekir. Konsantrasyon ne kadar yoğun ise ürün o kadar etkilidir ama bir o kadar da tahriş edicidir. Cildin güneşe karşı duyarlılığını artırırlar. Alfa hidroksi asitler kullanılıyorsa, doğal güneş kremi kullanmak gerekir. Alfahidroksi asitlerin yoğunlukları fazlalaştığında, mesela gece sürülen meyve asitli bir krem 24 saat etkinliğini devam ettirip diğer gün dışarıya çıktığımızda cildi tahriş edebilir. bununla birlikte leke oluşturabilir. Güneşe karşı duyarlılık nedeni, ciltte soyucu etki yapması ve cildin ilk yüzeyindeki bariyeri savunmasız bırakmasıdır.

Laktik asit ve glikolik asit, egzama ve sedef hastalığının tedavisinde etkilidir. Kırışıklık azaltıcı ve nemlendirici özelliği vardır.

Beta hidroksi asitler (örneğin söğüt kabuğunda bulunan salisilik asit), büyük ölçüde alfa hidroksi asitlerle aynı etkiye sahip olup, daha az tahriş edicidirler.

Meyvelerde bulunan cilt için önemli alfa hidroksi asitler

* Laktik asit (domates ve ayrıca süt)

* Glikolik asit (şeker kamışı)

* Oleik asit (zeytin ve zeytinyağı)

* Malik asit (elma ve sirkesi)

* Tartarik asit (üzüm ve sirkesi)

* Sitrik asit (limon, narenciye, ananas)

* Asetik asit (olgunlaşmamış üzüm)

ENZİMLER

Doğal olarak cildi eksfoliye eder ve parlatır. Meyve ya da sebze püreleri, cilt tedavisinde cildi sıkı ve canlı gösteren uyarıcı enzimler içerir. Örneğin koenzim Q10 yani ‘gençlik yakıtı, cilt hücrelerinde doğal yollardan oluşur ve besini enerjiye çevirmeye yardımcı olur. Seviyesinin artması hücre yenilenmesini ve elastikiyeti artırır.

Meyvelerde bulunan cilt için önemli enzimler

* Papain (papaya)

* Bromelain (ananas)

FLAVONOİDLER

Bitkilerin kendilerini böcek saldırılarından ya da yoğun UV ışınlarının zararlarından korumak için ürettikleri organik moleküllerdir.

Serbest radikalleri ortadan kaldırarak virüslerle savaşırlar. Inflamasyonu yatıştırır. Alerjileri önlemeye yardımcı olur.

Flavonoid açısından zengin gıdalar

* Yeşil çay

* Soğan

* Elma

* Turunçgiller

RETİNOİDLER

A vitamini türevidir. Retinoik asit gibi güçlü retinoidler yalnızla reçeteyle satılır. Kozmetik kremlerde retinil palmitat ve retinol gibi hafif türevleri bulunur.

VİTAMİNLER

Cildi koruyan vitaminler, beslenme yoluyla serbest radikalleri nötralize eder. Güçlü ve dengeleyici vitaminlerin haricen cilde uygulanmasıyla erken yaşlanmanın etkileri azaltılabilir.

Cilde haricen uygulanan vitaminler

* A vitamini (kırışıklık azaltıcı)

* C vitamini (parlaklık ve renk verir)

* E vitamini (cildin dokusunu iyileştirir)

A Vitamini

* Saçları ve mukoza dokusunu korur.

* Sindirim, solunum ve bağışıklık sistemini destekler.

* Göz, kemik ve diş sağlığında, yaraların hızla iyileşmesinde etkendir.

* Cildin doğal sağlığını destekler.

* Cildin esnekliğini geliştirir. Nemliliğini artırarak daha fazla esneklik ve yumuşaklık sağlar.

* Serbest radikalleri temizler.

* Foto-yaşlanma belirtilerini azaltır.

* Yağda çözünür ve vücutta depolanır.

* Fazla miktarda alınması deriyi kalınlaştırabilir. Kabalaştırır veya zehirlenmelere neden olabilir.

* A vitamini için günlük doz, 5.000IU’dur.

* Dışarıdan alınırken yemeklerle birlikte alınması daha yararlıdır.

* Melonisitler, keratinosidler, fibroblastlar, langerhans hücrelerinin hepsi A vitaminine bağımlıdır. Çünkü bu maddeleri üretebilmek ve hücre yapılanmasını sağlayabilmek için A vitamini gereklidir. Eksikliği C vitamin eksikliğine de yol açar.

* A vitamini cildi güneşten korur. Fakat UVA, A vitaminini tahrip eder. Örneğin hafta sonunu deniz kenarında güneş banyosu yaparak geçirdiniz. O zaman ciltteki A vitamini eksilecektir. Normal düzeye çıkması ise yaklaşık yedi günü alır. Güneş altında geçireceğiniz 10 dakika cildinizdeki A vitamini düzeyini yaklaşık yüzde 40’lara düşürecektir. 30 dakika güneşe maruz kalmanız ise yüzde 10’lara düşürecektir.

* Cildinizin vitamin stoklarını serbest radikallerin saldırısından korumak için, cildinizi antioksidanlarla desteklemeniz gerekir.

* Cildinizi koruyacak yeterli A vitamini temini için, A vitamini içeren yağları veya kremleri cildinize doğrudan sürmeniz çok önemlidir.

* A vitamini, en çok yumurtanın sarısı, peynir, karaciğer, böbrek, yürek,domates, kavun, kayısı, karnabahar, havuç ve vişnede bulunur.

B Vitamini

* Hücrelerin gelişimi için enzimlerin oluşmasına yardımcı olur. Cilt için B6 vitamini önem taşımaktadır. Enfeksiyonlara neden olan kimyasalları kontrol eder, etkisiz hale getirir.

* B vitamini eksikliği, deri sorunlarına yol açabilir.

* Suda çözünür. Ter ve idrar yolu ile vücuttan atılır. Bu nedenle C vitamini depo edilemediğinden günlük olarak takviye edilmelidir.

* Gıda ya da vitamin tabletleriyle her gün takviye edilebilir.

* Genellikle sabahları alınırlar.

* B vitamini, en çok bira mayasa, karaciğer, baklagiller, yumurta, doğal buğday ve tohumlarda bulunur.

* B3 vitamini (niasin), sığır eti, tavuk, tahıl, yumurta ve sütte bulunur. Vücutta enerji üretilmesini sağlar. Sinir ve sindirim sisteminin sağlıklı kalması için etkilidir. Yüksek dozu ciltte kızarıklığa, uzun süre yüksek dozda kullanımı da karaciğer tahribatına sebep olabilir. B3 vitamininin günlük maksimum dozu, 17 mg’dır.

* B6 vitamini, karaciğer, tavuk, hindi, morina balığı, tahıl, yumurta, sebze, soya fasulyesi, yerfistığı, süt ve patateste bulunur. Karbonhidrat ve proteinlerden alınan enerjinin saklanmasını, oksijeni dolaştıran hemoglobinin olaşmasını sağlar. Yüksek dozda alındığında, kol ve bacaklarda hissizlik etkileri olabilir. B6 vitamininin günlük maksimum dozu, 10 mg’dır.

* B12 vitamini, kırmızı et, karaciğer, somon balığı, morina, süt, yumurta ve mayada bulunur.

* B12 vitamini, alyuvar üretimini, sinir sisteminin sağlıklı tutulmasını, folik asit işlenmesini sağlar. B12 vitamininin günlük maksimum dozu, 12 mg’dır.

C Vitamini

* Kolajen liflerinin yapıtaşları olan prokolajeni üretir. Hücre yenilenmesini ve sıkılığı sağlar.

* Cildin şeffaflaşmasına yardımcıdır.

* Hiperpigmentasyon üretimini kontrol eder.

* Serbest radikalleri temizler.

* Kılcal damar duvarlarını güçlendirir.

* Cilt sağlığına yardımcı olur.

* Cildin bağışıklık sistemini güçlendirir.

* Suda çözünür. Ter ve idrar yolu ile vücuttan atılır. Bu nedenle C vitamini depo edilemediğinden günlük olarak takviye edilmelidir.

* C vitamini, en çok çilek, kivi, narenciye, domates, kabak, karnabahar,biber, biberiye ve maydanozda bulunur.

* Hücrelerin korunmasını, demirin vücutta emilimini sağlar.

* C vitamininin günlük maksimum dozu 1,000 mg’dır. Yüksek dozda alınırsa karın ağrısı ve ishale sebep olabilir.

D Vitamini

* Kalsiyum emilimi ve kemik oluşumu için çok gereklidir.

* Yara iyileşmesinde ve doku iyileştirmede önemli bir rolü vardır.

* Sentezi için alınan gıdalar yeterli olmaz, güneş ışığı gerekir.

* Yağda eriyen vitaminlerdendir. Vücutta depolanır.

* Eksiklik durumunda takviye edilmesi gerekmektedir.

* D vitamini, en çok yoğurt, peynir, yumurtanın sarısı ve balık yağında bulunur.

E Vitamini

* Yaşlanma sürecini geciktirir. Bağ dokusunu güçlendiricidir.

* Cilt hücrelerini ve hücre zarlarını korur.

* Kolajen üretimini kontrol eder. Yıkımını yavaşlatır.

* Cildin sağlıklı görünmesini sağlar.

* Cilt kuruluğunu giderir.

* Antienflamatuvar etkisi vardır.

* Yağda eriyen vitaminlerdendir. Vücutta depolanır.

* Eksiklik durumunda günde 200-400IU’luk E vitamini alınması ve sabah saatlerinde tercih edilmesi önerilir.

* E vitamini, en çok zeytinyağı, soya yağı, tereyağı, kaymak, hindistancevizi ve kuruyemişlerde (findık, ceviz, badem vb) bulunur.

K Vitamini

* Yaraların iyileşmesini, kemiklerin güçlenmesini sağlar.

* Brokoli, ıspanak, bitkisel yağlar, tahıl ve peynirde bulunur.

Beta Karoten

* Cilt ve mukoza astarının sağlıklı olmasını sağlayan A vitaminine dönüşür, enfeksiyonlara ve gece görme zorluklarına karşı bağışıklık sistemini güçlendirir.

* Sarı ve yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, havuç, kırmızı biber, mango, kavun ve kayısı gibi sarı ve turuncu renkli meyvelerde bulunur.

* Sigara içenler ve asbeste maruz kalanlarda akciğer kanseri riskini artırır. Fazla alınması durumunda da kanser riskini yükseltir.

* Beta karotenin günlük maksimum dozu 7 mg’dır.

Biotin

* Vücudun, gıdayı enerjiye dönüştürmesini sağlar.

* Böbrek, karaciğer, yumurta ve kuru meyvelerde bulunur.

* Biotinin günlük maksimum dozu 0,9 mg’dır.

Folik Asit

* Sağlıklı alyuvar oluşumu ve nöral yollardaki bozuklukların azaltılmasını sağlar.

* Yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, Brüksel lahanası, bezelye, portakal, nohut, kahverengi pirinç ve muzda bulunur.

* Yüksek dozda alınırsa sinir sisteminde harabiyet yapabilir, yaşlılarda B12 emilimini zorlaştırabilir. Folik asitin günlük maksimum dozu 1 mg’dır

VİTAMİNLERİ ALIRKEN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

* Topikal uygulanan vitaminler çok hassastırlar. Oksijene, ışığa ya da kirliliğe maruz kaldıklarında bozulabilirler. Özelliklerini yitirirler.

* Dışarıdan sentetik vitamin alımına çok dikkat edilmelidir. Aslında vitamini doğal gıdalarla vücudumuza almak doğrudur. Sentetik vitaminler vücutta değişik etkileşimlere neden olabilirler. Doğru beslenen kişi, sentetik vitamin takviyesine gerek duymaz.

* Ancak şiddetli vitamin eksikliği vakalarında, vitaminleri takviye olarak almak gerekebilir. Vitamin takviyesi alırken mutlaka doktora danışılmalıdır.

* Vitaminlerin de fazlası saç dökülmesi, karaciğer ve kemik hastalıkları, mide bulantıları, ishal, böbrek taşı gibi sorunlara yol açabilir.

MİNERALLER

Bakır

* Çocuk ve beyin gelişimini, bağışıklık sisteminin güçlenmesini, kemiklerin güçlenmesini, alyuvar ve akyuvar oluşumunu sağlar.

* Fındık, kabuklu deniz mahsulleri ve sakatatlarda bulunur.

* Yüksek dozda alınırsa mide ağrısı, akciğer ve böbreklerde tahribat yapabilir. Bakırın günlük maksimum dozu, 1 mg’dır.

Çinko

* Yeni hücre ve enzim oluşumunu, karbonhidrat, yağ ve proteinin işlenmesini, yaraların iyileşmesini sağlar.

* Et, kabuklu deniz mahsulleri, süt, peynir ve tahıl ürünlerinde bulunur.

* Yüksek dozda alınırsa anemiye ve kemik zayıflamasına sebep olabilir. Çinkonun günlük maksimum dozu, 25 mg’dır.

Demir

• Oksijeni vücutta dolaştıran alyuvarların oluşumuna yardımcı olur.

* Madensuyu, karaciğer, et, fasulye, fındık, kuru meyveler, tahıllar ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.